Το ελαιόλαδο και το ηλιέλαιο διαφέρουν ως προς τον τρόπο παρασκευής τους, τη μαγειρική χρήση, τις γεύσεις και τη διατροφική τους σύνθεση.
Όλο και περισσότερες έρευνες συμμαχούν τα τελευταία χρόνια με το ελληνικό ελαιόλαδο και θέλουν το εισαγομενο ηλιέλαιο να είναι μεν ουδέτερο στη γεύση και οικονομικότερο αλλά περισσότερο επεξεργασμένο και συνεπώς όχι τόσο ωφέλιμο για την υγεία μας.
Η κρίση που έφερε στην οικονομία και τις αγορές ο Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος έχει αρχίσει να φαίνεται ακόμα και στα ράφια του σούπερ μάρκετ με ελλείψεις βασικών αγαθών, γεγονός που προκαλεί αύξηση των τιμών.
Πρώτο και κυρίαρχο το ηλιέλαιο, το οποίο είναι και το βασικό λάδι επιλογής για τη μαζική εστίαση εκλείπει σιγά σιγά από τα ράφια των σούπερ μάρκετ και όπου είναι ακόμα διαθέσιμο βλέπουμε την τιμή του να καλπάζει με ανοδικές τάσεις και να ξεπερνάει ακόμα και τα 3,5 ευρώ το λίτρο σε κάποιες περιπτώσεις (βλ. Φυλλάδιο Κρητικός ).
Έτσι όποιο οικονομικό κίνητρο μπορεί να υπήρχε έως τώρα για τη χρήση του ηλιελαίου σιγά σιγά παύει να ισχύει. Αυτό κάνει τους Έλληνες καταναλωτές να αναθεωρούν ως προς τη χρήση του στην κουζίνα τους καθώς το ελαιόλαδο το βρίσκουμε σε παρόμοια τιμή αλλά σαν λάδι είναι σαφώς πιο υγιεινό.
Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά γιατί είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο αντί ηλιελαίου στην μαγειρική μας:
Μόλις εκχυλιστούν τα φυτικά έλαια, συνήθως καθαρίζονται με χημικά και θερμαίνονται για να αφαιρεθούν οι ακαθαρσίες και να παραταθεί η διάρκεια ζωής τους. Όσο περισσότερη επεξεργασία όμως υφίσταται ένα λάδι, τόσο λιγότερα θρεπτικά συστατικά και λιγότερη γεύση διατηρεί.
Αυτό είναι εμφανές όταν συγκρίνουμε το ελάχιστα επεξεργασμένο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο διαθέτει ξεχωριστή γεύση ελιάς, με ένα φυτικό λάδι όπως το ηλιέλαιο, το οποίο τείνει να προσφέρει μια γενική, ουδέτερη γεύση.
Το ελαιόλαδο εξάγεται μόνο από συμπιεσμένες ελιές, με το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο να είναι η λιγότερο επεξεργασμένη έκδοση. Αντίθετα, για να παραχθεί ηλιέλαιο απαιτείται περισσότερη επεξεργασία για να αφαιρεθούν οι ακαθαρσίες και να δημιουργηθεί ένα μείγμα με ουδέτερη γεύση.
Θρεπτικά συστατικά και οφέλη για την υγεία
Ο βαθμός επεξεργασίας που υφίσταται ένα λάδι δεν επηρεάζει μόνο τη γεύση του αλλά και τη θρεπτική του σύνθεση. Ενώ τόσο το ελαιόλαδο όσο και το ηλιέλαιο περιέχουν ακόρεστα λιπαρά οξέα, το ελαιόλαδο περιέχει υψηλότερες ποσότητες μονοακόρεστων λιπαρών όπως το ελαϊκό οξύ, το λινολεϊκό οξύ και το παλμιτικό οξύ.
Το ηλιέλαιο από την άλλη πλευρά περιέχει κυρίως ωμέγα-6 πολυακόρεστα λιπαρά. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι σε μεγάλο βαθμό ανθεκτικά στη θερμότητα ενώ έχει βρεθεί ότι έχουν αντιφλεγμονώδη και οφέλη για την υγεία της καρδιάς, ενώ τα ωμέγα-6 πολυακόρεστα λιπαρά μπορεί να είναι προφλεγμονώδη και να βλάψουν την υγεία της καρδιάς αν καταναλωθούν σε υπερβολική ποσότητα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι όσο περισσότερη διύλιση υφίσταται ένα λάδι, τόσο λιγότερα μικροθρεπτικά συστατικά και υγιείς ενώσεις διατηρεί. Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδεις ενώσεις όπως τοκοφερόλες, καροτενοειδή και πολυφαινόλες και δικαίως χαρακτηρίζεται ως ο υγρός χρυσός της χώρας μας.
Διατηρεί επίσης ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες Ε και Κ. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία εξευγενισμού που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του ηλιελαίου καταστρέφει μικροθρεπτικά συστατικά, αντιοξειδωτικά και ευεργετικές φυτικές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των τοκοφερολών, φυτοστερολών, πολυφαινολών και του συνενζύμου Q.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως ενώ το ηλιέλαιο είναι ένα πιο ουδέτερο για μαγείρεμα και πλούσιο σε προφλεγμονώδη λίπη λάδι προέρχεται από μεγάλη επεξεργασία και στερείται μικροθρεπτικών συστατικών. Αντίθετα το ελαιόλαδο παρασκευάζεται με ελάχιστη επεξεργασία, είναι πιο ανθεκτικό και διατηρεί τα ευεργετικά του συστατικά μέχρι το πιάτο μας. Μια μελέτη μάλιστα διαπίστωσε ότι η αντικατάσταση του ηλιελαίου με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο βελτίωσε τη γνωστική λειτουργία σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Ενώ το ελαιόλαδο και τα φυτικά έλαια έχουν διαφορετικές μαγειρικές χρήσεις, η πιο υγιεινή επιλογή είναι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο είναι το λιγότερο επεξεργασμένο και προσφέρει περισσότερα οφέλη στον οργανισμό μας.
Όταν λοιπόν επιλέξετε τι λάδι θα βαλετε στο φαγητό σας, το ελάχιστα επεξεργασμένο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι η πιο υγιεινή επιλογή σε σύγκριση με το ηλιέλαιο.
